Gevelrenovatie en dakonderhoud Synagoge Enschede

Gevelrenovatie, loodbehandeling en onderhoud koperen daken Synagoge Enschede

In opdracht van de Stichting Instandhouding Synagogale Gebouwen is er onderhoud gepleegd aan de Synagoge aan de Prinsestraat 14-16 te Enschede. Het betrof hier gevelrenovatie, loodbehandeling en onderhoud aan de koperen daken. Sinds 1998 is de Synagoge een Rijksmonument. De Stichting Vrienden Synagoge Enschede zorgt dat het prachtige gebouw blijft opengesteld voor bezoekers. Ook is er een educatief programma voor scholen waardoor kinderen kennis kunnen maken met het Jodendom. Per jaar bezoeken duizenden mensen uit binnen- en buitenland de Synagoge.  

Foto 1 t/m 5: voor restauratie; daarna foto's na restauratie

Korte geschiedenis Synagoge:
Begin 20^e eeuw groeide de Joodse gemeenschap in Enschede uit tot een volwaardig deel van de bevolking. Met financiële steun van textielfabrikant S.N. Menko werd in 1929 een schitterende ‘sjoel’ voor hen geopend, die behoort tot de mooiste in West-Europa. Al in 1919 maakte Karel de Bazel een schetsontwerp voor deze synagoge. Na zijn overlijden werd het ontwerp in 1927 verder uitgewerkt door A.P. Smits en C. van der Linde. Zij hielden het oorspronkelijke ontwerp van de synagoge intact en voegden een ritueel badhuis, joodse school en twee woningen toe. Het samenbrengen van een synagoge en bijgebouwen in één complex was voor die tijd een nieuw gegeven.

De Bazel ontwierp de synagoge in de eenvoudige en nieuw zakelijke stijl, die karakteristiek is voor zijn oeuvre. Hij voegde enkele traditionele Oosterse elementen toe, waaronder de koperen koepel. Het gebouw heeft een symmetrisch vooraanzicht, met in het midden de hoofdingang en aan beide zijden een mannen en vrouweningang. Aan weerszijden van de hoofdingang bevinden zich uitspringende geometrische volumes met koperen koepeldaken, waarin zich de bestuurskamer en dagsynagoge bevinden. Links van de synagoge bevindt zich de Joodse school, met aan de voorzijde de woning van de leraar en aan de achterzijde het rituele bad voor de vrouwen. Het huis van de rabbijn is rechts van de synagoge.

De synagoge is als ‘gesamtkunstwerk’ ontworpen, wat betekent dat het exterieur en interieur als één geheel zijn ontworpen, inclusief betimmeringen, meubilair, verlichting en aankleding. De sjoel heeft een prachtig interieur. De gebedsruimte ligt in het verlengde van de hoofdingang, met centraal geplaatst de bima, de leestafel voor de Thora. De vierkante ruimte is geconstrueerd rond een denkbeeldige bol, die wordt bekroond door de twaalfkantige koepel. Op de twaalf zijden staan afbeeldingen van de twaalf stammen van Israël. De versieringen van gebrandschilderd glas en mozaïek zijn vervaardigd door de kunstenaar Lambert Lourijssen. Deze figuurlijke decoraties onderscheiden de synagoge in Enschede van andere synagogen.

De synagoge kwam ongeschonden uit de Tweede Wereldoorlog. Voor de synagoge staat een herdenkingsmonument van Appie Drielsma, ter nagedachtenis aan de omgekomen Joden in Enschede. De synagoge is opgenomen op de lijst van rijksmonumenten.

Bron: website Synagoge Enschede en Architectuurgids Enschede